Zamların yükünü sırtladılar, geçimlerini sağlayamadılar: EYT’lilerin yarısı çalışmaya devam ediyor
Uzun yıllardan gelen hukuki bir sorun olarak Emekli Yaşı Olanlar (EYT) milyonlarca insanın karşısına bir sorun olarak çıktı. Sürekli gündemde olan konunun özü 90’lı yılların başına kadar uzanırken, 2023 yılında sorun çözüldü. Ancak ekonomiye zarar veren bu analiz EYT’lilerin geçim kaynaklarına çare olmadı. . EYT hastalarının yaklaşık yarısının çalışmaya devam ettiği görüldü.
Son aylarda iğneden ipliğe zam yapılmayan iş kalmadı. Artışların temelinde vergi düzenlemeleri yer alıyor. Bu düzenlemeler halkın gelir ihtiyacından kaynaklanmaktadır.
Bazıları, kamu maliyesindeki bozulmanın, ekonomideki sorunların idari değil, zorunlu görülen EYT düzenlemesinden kaynaklandığını savundu.
Haklı olduğu söylenemeyecek bu görüş, savunma argümanlarının taraflı ve yanlış olması nedeniyle son dönemde ekonomideki gelişmeler dikkate alındığında tüm gelişmelerin EYT’siz yaşanacağı öngörülmüştür.
100 EYT üyesinden 46’sı çalışmaya devam etti.
BloombergHT’den Tahsin Akça’nın haberine göre 2022 sonunda yapılan düzenleme ile Türkiye’de 5 milyon kişinin EYT’ye hak kazandığı biliniyor. Bunların 1.9 milyonu Mart 2023’ten sonra emeklilik başvurusunda bulundu. Bu bireylerin yüzdesi çalışmaya devam etti.
Zamların sebebi olduğu iddia edilen ve kimileri tarafından öyle görülen EYT’lilerin emekli maaşlarına yapılan zamlara karşı koyamadıkları görüldü.
EYT kapsamına giren ve önümüzdeki 3 yıl içinde emekli olması beklenen yaklaşık 3 milyon kişinin daha olduğu bilinmektedir.
Çoğu Mart ayında olmak üzere 1,9 milyon kişinin emeklilik süreçleri devam ederken, çalışma hayatını 4A, 4B ve 4C gibi farklı statülerde geçirenlerin de süreçlerinin uzadığı biliniyor.
Destek primi ile çalışmaya devam edenlerin yüzde 88’i erkek, yüzde 12’si kadın.
2023 Mayıs ayı sonunda derlenen bilgilere göre emeklilik işlemleri tamamlanan 792 bin EYT’li kişi ‘sosyal güvenlik primi’ ile çalışmaya devam ediyor. Yani yaklaşık yüzde 46’lık bir EYT emekli maaşı ile yaşayamayacağına ve yaşı nedeniyle emekli bile olmayacağına karar vermiş görünüyor.
Destek primi ile çalışmaya devam eden emekliler arasında İstanbul’un ilk sırada yer aldığı görülüyor. EYT çalışanlarının yüzde 30’u İstanbul’da bulunurken, Türkiye ortalaması yüzde 16 ile Ankara, İzmir ve Bursa’da.
